De afgelopen tijd werd ik getroffen door een aantal korte berichten in de media. De gezamenlijke noemer van die berichten? Dat vrouwen heel vaak het sterke geslacht lijken te vertegenwoordigen in de strijd om het behoud van al wat leeft op Moeder Aarde.
Europa
Zo werd ik geraakt door de Zweedse scholiere Greta Thunberg, die al sinds de zomervakantie elke week een dag staakt voor het klimaat. Een actie die navolging kreeg in veel landen. Belgische jongeren ‘spijbelen’ inmiddels al wekenlang elke donderdag massaal voor een beter klimaatbeleid. En zelfs in Nederland zijn scholieren in actie gekomen.
[Tussen haakjes. Als u als lezer binnenkort ook weer eens wilt demonstreren: Op zondag 10 maart organiseren Milieudefensie, de FNV, Greenpeace, DeGoedeZaak en de Woonbond in Amsterdam een Klimaatmars.]
“Wij vrouwen uit de regenwouden vechten als wespen wanneer we aangevallen worden.”
Afrika
In het blad Kerk Wereldwijd las ik dat de Australiër Damien Mander in Zimbabwe een project is gestart waarin vrouwen na een training worden ingezet als wildbeschermsters. Deze Akashinga-vrouwen werden misbruikt, mishandeld en in de steek gelaten als moeders en weduwen. Het zijn veelal voormalige prostituees. Nu patrouilleren ze door het hoge gras van de savanne op zoek naar stropers. Ze zijn onbevreesd en nog belangrijker: onomkoopbaar! “Vrouwen zijn de toekomst van de natuurbescherming”, zegt Damien.
Zuid-Amerika
Ook in Kerk Wereldwijd las ik een artikeltje over Patricia Gualinga uit Ecuador. Paus Franciscus heeft haar als adviseur aangewezen bij de voorbereidingen van de Amazone Synode 2019. Deze Bisschoppensynode zal plaatsvinden in oktober van dit jaar en heeft als thema: Nieuwe wegen voor de kerk en voor een integrale ecologie.
Patricia zegt: “Wij vrouwen uit de regenwouden vechten als wespen wanneer we aangevallen worden.” En vechten heeft ze met name gedaan tegen aardoliebedrijven die het oerwoud en haar bewoners alleen als lastige hindernissen zien, die hun belangen in de weg staan. Gualinga is sjamaan en catechist. De oeroude kennis van haar volk verbindt ze met de spiritualiteit van Franciscus van Assisi.
Zuster- en broederschap
Franciscus, die leefde in een tijd en samenleving die uitgesproken patriarchaal was, kwam tot een herwaardering van een algemene wereldwijde zuster- en broederschap. Hij probeerde vrede tussen mensen van verschillende culturen en religies te bevorderen, een thema wat dit jaar speciale aandacht krijgt in de Franciscaanse Beweging. Maar hij vierde in zijn Zonnelied ook de kosmische broeder- en zusterschap van alle schepselen, die allen afhankelijk zijn van één Moeder Aarde en één Schepper.
Daarnaast doorbrak hij bij tijd en wijle de gangbare man-vrouw-verhouding. Toen Vrouwe Jacoba uit Rome hem op zijn sterfbed kwam bezoeken en de portier van het klooster haar niet binnen wilde laten, riep hij uit de grond van zijn hart: ‘Laat broeder Jacoba maar binnenkomen!’