Het is mij afgelopen zomer, samen met mijn vrouw Lenie, nog gelukt om een paar weekjes er tussenuit te gaan en een beetje vakantie te houden in het buitenland. Niet ver weg, Duitsland was onze bestemming. We hebben het nodige gewandeld en een van onze pleisterplaatsen was Eisenach. Een stadje met een mooi kasteel ernaast: de Wartburg. De plaats waar een groot deel van het leven van Elisabeth van Thüringen zich afspeelde. Een kort leven overigens, want ze werd maar 24 jaren oud. Zij is patrones van de Orde van Franciscaanse Seculieren (samen met koning Lodewijk van Frankrijk) en haar feest vieren we op 17 november.
Het kasteel was indrukwekkend. Gelegen op een hoge heuvel en vanaf de kasteelmuren keek je rondom ver de diepte in. Veel verschillende gebouwtjes hadden zich samengesmeed tot dit kasteel, dat volledig als museum is ingericht. Via een kruip-door-sluip-door route was het van hoog tot laag te bezichtigen. Door de geschiedenis heen is er van het meubilair en de aankleding niet veel overgebleven uit de 13e eeuw, de tijd van Elisabeth. Alleen een zaal die in latere eeuwen met mozaïeken bekleed is die het leven van Elisabeth uitbeelden. Overigens is het kasteel inmiddels wel weer mooi gerestaureerd en aangekleed en wordt behalve als museum ook veel gebruikt voor muziekfestivals en concerten.
De bezoekerswinkel van de Wartburg is ruim en er is veel te kopen. Maar hier moet Elisabeth het afleggen tegen een andere grootheid. Maarten Luther heeft in zijn leven een klein jaartje ondergedoken gezeten op de Wartburg. Het aanbod in de winkel heeft voor 90 procent met Luther te maken en voor de rest met Elisabeth. Niet eerlijk, dacht ik. Maar misschien past het wel Elisabeth: een bescheiden houding, alhoewel niet minder belangrijk.
Als je het levensverhaal van Elisabeth van Thüringen in beschouwing neemt, dan is het kort maar zeer intensief geweest. Zij heeft zich veel offers getroost. In Hongarije geboren en als vierjarige al uitgehuwelijkt, naar Duitsland verhuisd en daardoor van haar ouders gescheiden. Haar huwelijk met Lodewijk werd gesloten toen ze veertien jaren oud was. Het was een gelukkig huwelijk en er werden drie kinderen geboren. Op haar twintigste werd ze weduwe toen haar man, als deelnemer aan een kruistocht, op weg naar het Heilig Land stierf. Ze was een zeer gelovige vrouw en bekommerde zich sterk om armen en zieken. Dat werd voor haar nog belangrijker toen ze weduwe was. Ze deed zelfs afstand van de zorg voor haar kinderen om tijd voor de medemens in nood te maken. Ze eiste veel van zichzelf, ontzag zich niet. Een korte ziekte beëindigde haar leven op 17 november 1231.
"De overtuiging dat het onmogelijke mogelijk is, als je er maar aan begint. Volhardende onverzettelijkheid."
Wat heeft Elisabeth ons te bieden voor onze tijd? De overtuiging dat het onmogelijke mogelijk is, als je er maar aan begint. Volhardende onverzettelijkheid. Een groot geloof en voortdurend gebed. Het heeft haar geholpen om de noden van die tijd te bestrijden. Het mag ons helpen bij de bestrijding van de noden in onze tijd. Ook al leven we bijna 800 jaren na Elisabeth, de noden zijn er nog steeds. Daarom is haar voorbeeld er een voor alle tijden. Elisabeth heeft eeuwigheidswaarde.
Vrede en alle goeds.
Theo Reuling ofs